|
Strona 1 z 2 Jaworów (Jawori-w) to główne miasto rejonu jaworowskiego w obwodzie lwowskim, położone malowniczo nad stawami zasilanymi przez rzekę Szkło, na wschodnim skraju Garbu Jaworowskiego, należącego do Płaskowyżu Tarnogrodzkiego. Nazwa miasta pochodzi od lasu jaworowego, który rósł niegdyś na miejscu stawów. Pierwsza wzmianka o Jaworowie pochodzi z 1376 roku. W 1569 roku Jaworów otrzymał prawo miejskie magdeburskie. W XVII wieku miasto było własnością króla Jana III Sobieskiego i stało się ulubionym miejscem jego pobytu. Tu w 1678 roku przygotowywał się do wojny z Turcją. Przez długi czas dochody ze starostwa pobierała Maria Kazimiera. Po jej śmierci w 1716 roku starostwo zostało nadane marszałkowi wielkiemu koronnemu Józefowi Mniszchowi, a w 1740 roku przeszło w ręce Katarzyny z Zamoyskich Mniszchowej. Z tytułu przywileju króla Augusta III w 1771 roku, objął je hetman wielki koronny Ksawery Branicki.
Wjeżdżamy do miasta ulicą Lwowską od północnego wschodu. Nazwa ulicy wzięła się stąd, że była to dawniej główna droga wiodąca od strony Lwowa przez uzdrowisko Szkło. Po rozbudowie kombinatu siarkowego drogę tę zamknięto, w zamian zaczął funkcjonować główny wjazd do miasta od południowego zachodu, od międzynarodowej drogi M 10
Małe Przedmieście (40,4 km), po lewej stronie dostrzeżemy piękną, drewnianą cerkiew pw. Narodzenia Matki Bożej {Rizdwa Preswiatoj Bohoro-dyci). Świątynia ta wzniesiona została w 1670 roku staraniem o. Jakowa Zahajewicza jako jednonawowa, przekryta kopułą. W 1939 roku cerkiew rozszerzono, dobudowując transept (według projektu Jewhena Nahirnego), przez co otrzymała rzadki dla cerkwi drewnianych plan greckiego krzyża. We wnętrzu zachował się ikonostas z 1671 roku. Obok cerkwi stoi drewniana dzwonnica.
Kierujemy sie w stronę centrum miasta. Najwygodniej zaparkować samochód w pobliżu gmachu Urzędu Rejonowego oraz gmachu Sokoła (41,5 km), skąd można udać się pieszo do pobliskiego rynku.
pomnik Michaiła Werbyćkiego, twórcy hymnu narodowego Ukrainy. Jego grób znajduje się po stronie polskiej, w Młynach koło Korczowej. Natomiast na skwerze koło Domu Ludowego (Narodnyj dim) odnajdziemy wykutą w piaskowcu postać metropolity archidiecezji greckokatolickiej Andrieja Szeptyckiego, urodzonego w Jaworowie.
Po przeciwnej stronie rynku, przy ulicy sw. Jura na Wielkim Przedmieściu góruje potężna, murowana cerkiew św. Jerzego (sw. Jura). Przy skrzyżowaniu ulic św. Jura i Łozynskiego stoi dom, w którym od 1849 roku mieszkał JosyfŁozynśkyj (1807-1889), etnograf, językoznawca, publicysta i działacz społeczny na rzecz języka ukraińskiego. Nagrobek Łozynskiego znajduje się na miejscowym cmentarzu. Przy ulicy Łozynskiego, na niewielkim wzniesieniu stoi bardzo cenna, drewniana cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Bożej (Uspiennia Preswiatoj Bohorodyci), wzniesiona w 1670 roku. W jej wnętrzu zachował się ikonostas z carskimi wrotami z XVII wieku. Obok, w dawnym zespole klasztornym Bazylianek z 1621 roku mieści się szpital. W Jaworowie znajduje się również kościół z XVII wieku oraz pozostałości zamku Jana III Sobieskiego. Zachował się też dawny dom pisarza Osypa Makoweja, od 1992 roku jego muzeum.
Autor: Paweł Wład, Marek Wiśniewski
"Roztocze Wschodnie"
Przewodnik nie tylko dla turystów
Wydawnictwo Naukowe Turystyczne i Edukacyjne Wydanie III
Mielec 2004
|
