Nieznane uroki Roztocza Wschodniego - Roztocze

Aktualności

Nieznane uroki Roztocza Wschodniego

Od ponad dwóch lat zwolennicy aktywnej turystyki mogą korzystać z Centralnego Szlaku Rowerowego Roztocza. Trasa o długości ok. 190 km, podzielona na dwa etapy - z Kraśnika do Zwierzyńca oraz ze Zwierzyńca do Hrebennego, pozwala na przejechanie przez polskie Roztocze. Niebawem będzie można przebyć cale pasmo malowniczych wzniesień, włącznie z trzecim etapem na Roztoczu Wschodnim: z Hrebennego do Lwowa. Samorząd Województwa Lubelskiego sfinansował oznakowanie blisko 800 km głównych szlaków rowerowych w regionie, w tym: z Lublina przez Pojezierze Łęczyńsko-Włodawskie do Woli Uhruskiej, z Lublina przez Nałęczów do Kazimierza Dolnego, z Kazimierza Dolnego przez Powiśle do Kraśnika, a także najdłuższy szlak - z Kraśnika przez Roztocze do Hrebennego. Dzięki przyjętemu do realizacji projektowi „Współpraca na rzecz promocji transgranicznego Centralnego Szlaku Rowerowego Roztocza Kraśnik-Lwów", możliwa będzie realizacja III etapu; z granicznego Hrebennego do Lwowa.

W ramach projektu wydana zostanie m.in. mapa z przebiegiem III etapu w skali 1:100 000 (przepisy ukraińskie nie zezwalają na wydawanie map skali 1:50 000) i w trzech wersjach językowych: polskiej, ukraińskiej i angielskiej. Obwodowa Lwowska Administracja Państwowa (partner zagraniczny w projekcie) zadeklarowała oznakowanie trasy we współpracy z Klubem Turystów Kolarzy Przyjaciół Przyrody „Ruch" z Lwowa. Planowane jest też: uruchomienie strony internetowej szlaku, organizacja wy¬stawy prezentującej walory turystyczne Roztocza i konferencji na temat rozwoju turystyki aktywnej w tym regionie.

Projekt realizowany jest w ramach Programu Sąsiedztwa Polska—Białoruś — Ukraina INTERREG IIIA, Priorytet 2. „Rozwój kapitału ludzkiego i instytucjonalnych form współpracy transgranicznej oraz poprawa bezpieczeństwa na granicach Unii Europejskiej", Działanie 2.2 „Wsparcie inicjatyw społeczności lokalnych". Realizacja przewidziana jest w okresie od lipca 2006 do czerwca 2007 roku. Projekt będzie finansowany w 75% z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Partnerami Krajowymi projektu są: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Roztoczański Park Narodowy w Zwierzyńcu, Gmina Lubycza Królewska, Stowarzyszenie "Józefowska Kawaleria Rowerowa" w Józefowie oraz Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze Oddział w Biłgoraju.

Roztocze Wschodnie
Tylko w niewielkiej części znajduje się na terytorium Polski. Według podziału Jana Buraczyńskiego Roztocze Wschodnie dzieli się na Roztocze Rawskie, Janowskie i Lwowskie. Roztocze Rawskie obejmuje część garbu rozciągającego się z północnego zachodu na południowy wschód o długości ok. 45 km i szerokości ok. 12-25 km, od linii Rebizanty-Narol-Lubycza Królewska-Hrebenne po Mielnicz-Krechów. Charakterystycznym elementem rzeźby Roztocza Rawskiego są ostańce. Najwyższym jest wzgórze Burakowa Niwa (388,8 m n.p.m.).
Roztocze Janowskie rozciąga się na południe od linii Kurniki-Wiszenki-Krechów po Dobrostay-Zarniska-Donażyr. Region ten ma długość ok. 17 km, a szerokość ok. 18 km. Najwyższy punkt ma 400,3 m n.p.m. i leży we wschodniej części regionu w pobliżu Dąbrowicy. Roztocze Janowskie należy prawie w całości do dorzecza Wereszycy.
Roztocze Lwowskie obejmuje południowo-wschodnią część garbu o szerokości ok. 15 km. Rozciąga się ono na południe od linii Krechów-Żółkiew po Domażyr-Rzęsna-Zboiska. Najwyższym punktem Roztocza Lwowskiego jest Czartowska Skała (409,0 m n.p.m).
Na obszarze Roztocza Wschodniego w 1996 roku został utworzony Jaworowski Narodowy Park Przyrodniczy. Zajmuje powierzchnię 7078,6 ha, z czego blisko 7000 ha to tereny dawnego poligonu.
Jaworowski Park wraz z państwowym rezerwatem (zapowidnyk) mają w przyszłości wejść w skład Międzynarodowego Rezerwatu Biosfery Roztocze. Dyrekcja Jaworowskiego Parku znajduje się w Janowie (Iwano-Frankowo).

Znaczna część Roztocza Wschodniego jest niedostępna dla turystów. Znajdujący się tu Jaworowski Wojskowy Poligon jest największym placem ćwiczeń w Europie, od 1995 roku wykorzystywanym przez międzynarodowe oddziały w ramach programu „Partnerstwo dla Pokoju". W 1998 roku w ćwiczeniach „Tarcza pokoju" wzięło udział 16 tyś. żołnierzy z 18 państw. Do czasu utworzenia Jaworowskiego Parku Narodowego administrujące poligonem Lwowskie Centrum Nauki Przykarpackiego Okręgu Wojskowego zajmowało przestrzeń 42 000 ha, obecnie do celów ćwiczebnych i taktycznych wykorzystuje się 29 700 ha.

REKLAMA
Poznaj uroki Roztocza Wschodniego - 1-dniowa wycieczka Roztocze "Za miedzą"

Miejsca szczególne na szlaku

POTYLICZ (Potielicz). Położony wśród niewysokich wzgórz w dolinie rzeki Tylicy. Osada znana już w 1261 roku pod nazwą Tylicz. W 1498 roku Potylicz otrzymał prawo miejskie magdeburskie od króla Jana I Olbrachta. W XVI wieku był dużym ośrodkiem rzemieślniczym, słynącym z garncarstwa, bazującego na okolicznych złożach glinki garncarskiej i fajansowej.
W Potyliczu, na stoku stromego wzgórza Horodyszcze („Stare Grodziszcze"), stromo opadającego w dolinę Tylicy, znajduje się jedna z najstarszych cerkwi drewnianych w Europie. Jak podają źródła pochodzi z 1502 roku, chociaż Wołodymyr Siczynski na podstawie archiwum parafialnego wyznaczył przypuszczalny czas budowy na 1555 rok (podobne do niej cerkwie znajdują się w Radrużu i Gorajcu). Obok cerkwi Świętego Ducha znajduje się dzwonnica oraz dwie bramki. Przy babińcu groby dwóch fundatorów. Wnętrze cerkwi pokrywa monumentalna polichromia z lat 1620-1640.
W Potyliczu jest również kościół katolicki z dzwonnicą z 1826 roku.

KRECHÓW (Krechow). Wieś wzmiankowana już w 1456 roku, malowniczo położona pośród gór i lasów. W centrum stoi prawosławna drewniana cerkiew pw. św Paraskewy. Obok niej znajduje się drewniana dzwonnica.
Nieco dalej Krechowski Monastyr oo. Bazylianów z XVIII wieku. Otoczony średniowiecznym murem Z czterema obronnymi wieżami. W pięknie odnowionym podwórzu (cały monastyr przeszedł gruntowną renowacje w latach 1990-1997) znajduje się mała drewniana cerkiewka Matki Boskiej oraz główna świątynia pw. św. Mikołaja, wybudowana w latach 172-1737. Przechowywana jest tu ikona Matki Boskiej Werchrackiej z cerkwi w Monastyrzu k. Werchraty, którą przywieźli do Krechowa bazylianie.
W monastyrze, początkowo prawosławnym, później unickim, zachowały się bogate zbiory biblioteki klasztornej wraz z kroniką klasztoru i wioski Krechów.
Spod głównej bramy zespołu klasztornego prowadzi ścieżka do wykutego w wapiennej skale ostańcowej monastyru Peczerskiego z przełomu XVI i XVII wieku. W latach 1590-1612 kilka pieczar zamieszkiwali zakonnicy. W sąsiedztwie monastyru znajduje się kapliczka z cudowną wodą, o uzdrawiającej mocy porównywanej z wodą z Lourdes. W otoczeniu źródła zachwycają malownicze wąwozy.

DĄBROWA (Dubrowica). W połowie drogi pomiędzy Krechowem a Janowem. W jej rejonie znajduje się oznakowany europejski dział wodny oraz duży malowniczy kamieniołom, w którym piasek kwarcowy pokrywa wapienny strop.

JANÓW (Iwano-Frankowo). Położony pośród roztoczańskich wzgórz nad Stawem Janowskim powstałym wskutek spiętrzenia rzeki Wereszycy. W XIX wieku przyjeżdżali tu na wypoczynek mieszkańcy pobliskiego Lwowa. Janów założony został przez Jana Swoszowskiego, pisarza ziemskiego lwowskiego, na mocy przywileju Zygmunta III Wazy z 1611 roku. W 1673 roku pod miasteczkiem obozował król Jan III Sobieski, w drodze na odsiecz Buczacza i Kamieńca Podolskiego. W kościele pw. Trójcy Przenajświętszej, ufundowanym w 1614 roku przez założyciela miasta, została pochowana w 1759 roku Konstancja z Czartoryskich Poniatowska - matka króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Świątynia od 1992 roku jest na powrót kościołem katolickim.

STRADCZ. Miejscowość słynąca z systemu jaskiń wykutych w trzeciorzędowych piaskowcach Stradeckiej Góry. Wejście do jaskiń, o łącznej długości ok. 260 m, znajduje się za ołtarzem w kaplicy Matki Bożej. Tajemnicze wnętrza dawały schronienie okolicznej ludności w czasie napadów hord tatarskich.
Na szczycie Stradeckiej Góry wybudowano w XVIII wieku murowaną cerkiew pw. Zaśnięcia Matki Bożej, a wokół wzniesienia poprowadzona została Droga Krzyżowa z kaplicami.

Żródło: Ziemia Lubelska 43/44
Tekst: Anna Pietruszka

« wstecz		dalej »

[ Wróć ]